Świat sportu utracił ich na zawsze. Oni odeszli w ostatnich 12 miesiącach

W polskiej kulturze początek listopada skłania do refleksji i zadumy nad tymi, których nie ma już wśród nas. W tych dniach odwiedzamy groby swoich bliskich, aby uczcić ich pamięć. Jak co roku, także w ostatnich miesiącach, sportowy świat pożegnał wiele znanych postaci.
Wojciech Łazarek (4 października 1937 r. — 13 grudnia 2023 r.)

Był selekcjonerem reprezentacji Polski w latach 1986-1989. Biało-Czerwonych poprowadził w 31 spotkaniach, a jego zespół wygrał 18 z nich. Ponadto dwukrotnie został mistrzem Polski i dwa razy zdobywał Puchar Polski z Lechem Poznań.

Trenował również m.in. Lechię Gdańsk, Zawiszę Bydgoszcz, ŁKS Łódź, Widzew Łódź, Wisłę Kraków, Śląsk Wrocław czy Jagiellonię Białystok, a także kluby zagraniczne ze Szwecji, Izraela, Egiptu oraz Arabii Saudyjskiej. W latach 2002-2004 był selekcjonerem reprezentacji Sudanu. Popularny “Baryła” słynął z cytatów, które zostały zapamiętane na lata.

Właściciel Cracovii, a także współtwórca firmy informatycznej Comarch. Jeden z najbogatszych Polaków. Gdyby nie on, Cracovia mogłaby w ogóle nie grać w Ekstraklasie. W 2002 r. zainwestował w trzecioligowy jeszcze klub i wspomógł ją pieniędzmi Comarchu. Po roku Pasy awansowały klasę wyżej, a po dwóch sezonach do Ekstraklasy, co było powrotem dawnej potęgi po wielu latach. Dzięki Filipiakowi zyskała też hokejowa Cracovia, która w XXI w. została kilkukrotnie mistrzem Polski i miała okazję rywalizować w europejskich pucharach

W wieku 39 lat otrzymał nominację profesorską z rąk prezydenta Lecha Wałęsy. W 2004 r. został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla rozwoju telekomunikacji i teleinformatyki. Osiem lat później otrzymał natomiast Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla rozwoju gospodarki narodowej oraz za osiągnięcia w działalności charytatywnej i społecznej. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Przez lata był jednym z najlepszych pięściarzy świata, zdobywał brązowe medale podczas IO w 1972 i 1976 r. w wadze półciężkiej. Podczas mistrzostw Europy w Belgradzie w 1973 r. wywalczył srebrny medal. W Polsce przez lata nie miał sobie równych. Sześciokrotnie triumfował w mistrzostwach kraju, pięć razy był wicemistrzem. Dla reprezentacji Polski stoczył 16 pojedynków, wygrał aż 15 z nich, w tym z Leonem Spinksem.

Po zakończeniu kariery poświęcił się pracy jako trener, prowadził m.in. Andrzeja Gołotę. Ojciec Marcina Gortata — jednego z najlepszych polskich koszykarzy w historii.

Legenda brazylijskiej piłki nożnej. Pierwszy człowiek w historii, który jako zawodnik i trener zdobył mistrzostwo świata. Łącznie miał w dorobku cztery mundialowe triumfy. Poza ojczyzną pracował na Bliskim Wschodzie, m.in. w Kuwejcie i Arabii Saudyjskiej, prowadził też reprezentację Zjednoczonych Emiratów Arabskich, która pod jego wodzą jedyny raz w historii zakwalifikowała się do mundialu, ale Zagallo z powodu nieporozumień finansowych odszedł z niej jeszcze przed turniejem.

Pełnił funkcję jednego z ambasadorów mistrzostw świata, które w 2014 r. odbyły się w Brazylii i na mecz otwarcia przybył praktycznie ze szpitalnego łóżka, gdyż wcześniej zmagał się ze stanem zapalnym kręgosłupa, a lekarze odradzali mu udział w ceremonii.

Uchodził za jedną z największych legend niemieckiego futbolu. Z kadrą wygrywał mistrzostwo świata jako piłkarz, a później jako selekcjoner. Triumfował również w mistrzostwach Europy. Po zakończeniu pracy trenerskiej działał m.in. w FIFA. Dwa razy był wybierany najlepszym piłkarzem globu w plebiscycie Złotej Piłki.

Przez lata występował w Bayernie Monachium i stał się jedną z absolutnych legend słynnego klubu. Przeniósł się do niego w 1959 r., gdy rozpoczął występy w akademii. Po pięciu latach odnotował debiut w pierwszej drużynie, w której występował przez następne 13 sezonów. W narodowych barwach występował w latach 1965-1977 i zaliczył w nich aż 103 występy, w których strzelił 14 goli. Zapisał się w historii futbolu jako jedna z jego największych ikon.

W latach 1993-1996 miał dwa krótkie epizody w roli trenera Bayernu. Ze swoim ukochanym klubem związany był także przez kolejne lata, ale już w zupełnie innej roli. Pełnił funkcję prezydenta od 2002 do 2009 r., a w ostatnich latach był honorowym prezesem Bawarczyków.
Yukio Kasaya (17 sierpnia 1943 r. — 23

Był mistrzem olimpijskim w skokach narciarskich z 1972 r. z Sapporo. Nazywano go “złotym dzieckiem japońskich skoków”, ale sam przez lata nie mógł pogodzić się z porażką z Wojciechem Fortuną na dużej skoczni.

W historii Turnieju Czterech Skoczni tylko trzech zawodników wygrało wszystkie cztery konkursy w jednym sezonie. Tego wyczynu jako pierwszy mógł dokonać znacznie wcześniej właśnie Kasaya. Japończyk w sezonie 1971/1972 zdecydował się jednak wyjechać z imprezy przed finałowym konkursem w Bischofshofen, aby w spokoju przygotowywać się do IO.

Karierę zakończył w wieku 33 lat. W późniejszych latach był dyrektorem Japońskiego Związku Narciarskiego, a także sędzią międzynarodowym FIS. Całkowicie z pracy w sporcie wycofał się w 2011 r.

W latach 1962-1974 jako piłkarz Zagłębia Sosnowiec zagrał w 265 spotkaniach ówczesnej I ligi, w których strzelił aż 113 goli. W sezonach 1969/1970 i 1970/1971 król strzelców tych rozgrywek. Po wyjeździe z kraju grał m.in. we francuskich RC Strasbourg i SC Toulon. We Francji pozostał do śmierci.

Zagrał w 25 spotkaniach reprezentacji Polski, w których zdobył 11 bramek. W 1972 r. wywalczył złoty medal igrzysk olimpijskich w Monachium. Jarosik był bohaterem m.in. ważnego meczu Polska — Bułgaria w 1969 r. w ramach eliminacji do mistrzostw świata w Meksyku. Strzelił wówczas dwa gole, a nasza reprezentacja wygrała na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie 3:0. Trzecią bramkę zdobył Kazimierz Deyna.

Legendarny trener piłkarski, który łącznie prowadził zespoły w 587 meczach Ekstraklasy, co jest absolutnym rekordem. Trzykrotny mistrz Polski w roli szkoleniowca — dwukrotnie z Wisłą Kraków (1978 i 2001) i raz ze Śląskiem Wrocław (2012). Na koncie miał również Superpuchar Polski z GKS-em Katowice i finał Pucharu Intertoto z Ruchem Chorzów. W kilku klubach zasłużył na miano legendy.

Nazywano go nestorem polskich trenerów ze względu na wysoką kulturę osobistą, wielką estymę oraz oryginalne cytaty, którymi na stałe zapisał się w historii polskiej piłki nożnej. Przez lata współpracował także z Polskim Związkiem Piłki Nożnej.

Sześciokrotny mistrz świata w snookerze i jedna z największych legend w historii tego sportu. Miał ogromny wpływ m.in. na kariery Steve’a Davisa i Ronnie’ego O’Sullivana. Był niekwestionowanym królem lat 70., kiedy to całkowicie zdominował rywalizację przy zielonym stole. Swoją hegemonię rozpoczął w 1970 r., gdy zapisał na swoim koncie pierwszy tytuł mistrza świata. W czempionacie triumfował również w 1973, 1974, 1975, 1976 i 1978 r. W latach 1976-1981 i 1982-1983 przewodził liście rankingowej.

Był najstarszym graczem w historii, który wygrał turniej rankingowy. Udało mu się tego dokonać w 1982 r., gdy miał 50 lat i 14 dni. Zdobywając swoje ostatnie mistrzostwo globu w 1978 r. miał natomiast 45 lat i 203 dni, co aż do 2022 r. było niepobitym rekordem. Profesjonalną karierę zakończył dopiero w 1991 r., mając blisko 60 lat.

Jeden z najlepszych polskich lekkoatletów w historii. Specjalizował się w trójskoku. Zdobył dwa złote medale igrzysk olimpijskich: w Rzymie i w Tokio. Był także dwukrotnym mistrzem Europy i dwukrotnym triumfatorem Plebiscytu Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski.

W 1960 r. ustanowił niebotyczny rekord świata. W Olsztynie uzyskał 17,03 m, poprawiając dotychczasowy najlepszy rezultat aż o 33 cm. Stał się pierwszym człowiekiem w historii światowej lekkoatletyki, który uzyskał w trójskoku wynik ponad 17 m. Sędziowie mierzyli i sprawdzali rekordowy rezultat Polaka przez… pół godziny.

Jeden z najbardziej znanych trenerów piłkarskich w naszym kraju. Był szkoleniowcem m.in. Legii Warszawa, Lecha Poznań, Widzewa Łódź, Wisły Kraków czy Górnika Łęczna. Ostatnim klubem, który prowadził, była Wieczysta Kraków do 2022 r. Jego trenerska kariera trwała aż 39 lat i osiągnął w jej trakcie wiele imponujących sukcesów.

Trzykrotnie zostawał mistrzem Polski, a innym jego ogromnym osiągnięciem był awans z Widzewem Łódź do fazy grupowej Ligi Mistrzów. Miało to miejsce w sezonie 1996/1997. Ponadto poprowadził ekipę z Łodzi również do 1/32 ówczesnego Pucharu UEFA. W latach 2009-2012 był selekcjonerem reprezentacji Polski i pojawił się wraz z nią na Euro 2012, które było organizowane wspólnie przez Polskę i Ukrainę.

Jeden z najbardziej znanych trenerów piłkarskich w historii. Zasłynął przede wszystkim jako selekcjoner reprezentacji Angli. Synów Albionu prowadził m.in. na mundialach w 2002 r. i 2006 r. W czasie blisko 40-letniej kariery trenerskiej pracował też z drużynami narodowymi Meksyku, Wybrzeża Kości Słoniowej i Filipin oraz w takich klubach, jak Benfica, AS Roma, Lazio czy Manchester City.

Legendarny szkoleniowiec pożegnał się ze światem w wyjątkowym wideo opublikowanym zaledwie sześć dni przed śmiercią. Już w styczniu tego roku zapowiadał, że w najlepszym przypadku został mu ok. roku życia, w najgorszym nawet mniej. Od tamtego momentu zaczął odwiedzać swoje kluby, w których pracował przez całą karierę.

Uczestnik ośmiu meczów gwiazd NBA i jeden z najlepszych blokujących w historii ligi. Grał dla Denver Nuggets, Atlanta Hawks, Philadelphia 76ers, New Jersey Nets, New York Knicks i Houston Rockets. Czterokrotnie był uznawany za najlepszego obrońcę NBA. Grał aż do 43 roku życia, gdy jego karierę zakończyła kontuzja kolana. W 2015 r. włączono go do Galerii Sław NBA.

Jego znakiem rozpoznawczym stał się charakterystyczny gest wykonywany w stronę przeciwników po skutecznym bloku. Jeszcze w trakcie kariery założył fundację, której celem była poprawa zdrowia i jakości życia ludzi w Demokratycznej Republice Konga, z której pochodził. Po zakończeniu gry całkowicie poświęcił się działalności charytatywnej. Został również globalnym ambasadorem NBA.

Uznawany za jedną z ikon włoskiego futbolu. Bronił barw m.in. Messiny, Juventusu, czy Interu Mediolan, a w pamięci wielu kibiców zapadł przede wszystkim po swoim występie na mistrzostwach świata w 1990 r., w którym reprezentacja Włoch zdobyła brązowy medal, a Schillaci wywalczył tytuł króla strzelców turnieju i został uznany za najlepszego zawodnika mundialu.

W plebiscycie “France Football” na najlepszego piłkarza w 1990 r. zajął drugie miejsce. Z Juventusem sięgał m.in. po Puchar Włoch i Puchar UEFA. W sezonie 1993/1994 po raz kolejny wzniósł do góry trofeum za Puchar UEFA — tym razem grając dla Interu. Na koniec kariery przeniósł się do Japonii, gdzie grał w Jubilo Iwata, z którym także świętował mistrzowski tytuł.

Na sportową emeryturę przeszedł natomiast w 1999 r. Po zakończeniu gry był bardzo aktywny. Uczestniczył w programach telewizyjnych i prowadził szkółkę piłkarską.

Jeden z najlepszych piłkarzy XX w. Wraz z Johanem Cruyffem przyczynił się do potęgi Ajaksu Amsterdam i reprezentacji Holandii w latach 70. Łącznie w klubowej karierze Neeskens zdobył 14 trofeów. Po odejściu z Barcelony pomocnik grał jeszcze w New York Cosmos, FC Groningen i Minnesota Strikers. Oficjalnie karierę piłkarską zakończył w 1991 r.

Później zajął się trenerką. Przez cztery lata prowadził NEC Nijmegen. Był także asystentem Franka Rijkaarda w Barcelonie i pełnił różne funkcje w sztabach szkoleniowych innych drużyn, w tym Galatasaray Stambuł i reprezentacji Australii.

Wieloletni szkoleniowiec drużyn występujących w siatkarskiej TAURON Lidze. Największe sukcesy odnosił z zespołem PTPS-u Piła, z którym zdobył aż cztery tytuły mistrza Polski. Pełnił wówczas funkcję drugiego trenera, będąc asystentem Jerzego Matlaka. W 2005 r. poprowadził ekipę z Piły samodzielnie i wywalczył z nią brązowy medal. Później wrócił na stanowisko drugiego szkoleniowca i mógł cieszyć się z kolejnych sukcesów na krajowym podwórku.

Wspólnie z Matlakiem pracował także w reprezentacji, z którą w 2009 r. sięgnął po brąz mistrzostw Europy. W 2013 r. w roli pierwszego trenera doprowadził Atom Trefl Sopot do mistrzostwa Polski. Swoją wiedzę trenerską przekazywał także m.in. w Szóstce Biłgoraj, Budowlanych Łódź, Pałacu Bydgoszcz, E.Leclerc Radomce Radom oraz Stali Mielec.

Jeden z najbardziej znanych kibiców piłkarskich w Polsce zmarł w wieku 85 lat. Przez niemal całe życie związany był z Górnikiem z czeladzkiej dzielnicy Piaski. Najpierw jako zawodnik, potem działacz, a później niezłomny kibic, który od czasu reaktywacji klubu, a więc ponad 20 lat nie opuścił żadnego meczu ukochanego zespołu.

Dla “Olka” przeszkodą nie były nawet postępujące i bardzo poważne problemy ze wzrokiem. Pojawiał się na stadionie po to, aby posłuchać dopingu, poczuć zapach murawy i być blisko boiskowych wydarzeń, które zawsze chętnie relacjonowali mu młodsi fani, a jego historia i przywiązanie do barw klubowych sprawiły, że był na ustach całej sportowej Polski. — Nie ma mowy, żebym nie był na trybunach. Bez klubu nie da się żyć. Jeden klub w sercu, na zawsze — mówił lokalny bohater we wzruszającej rozmowie z Przeglądem Sportowym Onet przeprowadzonej w połowie czerwca 2022 r.

Terry Venables (6 stycznia 1943 r. — 25 listopada 2023 r.) — angielski piłkarz i trener. Były selekcjoner reprezentacji Anglii, z którą w 1996 r. zdobył brązowy medal na mistrzostwach Europy. Pracował m.in. w Barcelonie i Tottenhamie.

Ludwik Denderys (26 kwietnia 1944 r. – 13 lutego 2024 r.) – polski pięściarz, medalista mistrzostw Polski i Europy, olimpijczyk z Monachium, trener boksu i kickboxingu.

Andre Drege (4 maja 1999 r. – 6 lipca 2024 r.) – norweski kolarz, który jeździł w drużynie UCI Continental Team Coop – Repsol. Zginął podczas zejścia z wysokoalpejskiej drogi Grossglockner na 4. etapie Tour of Austria 2024.

Christoph Daum (24 października 1953 r. – 24 sierpnia 2024 r.) – jeden z najlepszych niemieckich trenerów piłkarskich ostatnich lat. Prowadził m.in. VfB Stuttgart, Besiktas, Bayern Leverkusen, Fenerbahce oraz FC Koeln. Był także selekcjonerem reprezentacji Rumunii.

John Michael Gaudreau (13 sierpnia 1993 r. – 29 sierpnia 2024 r.) – amerykański hokeista, reprezentant Stanów Zjednoczonych. Zawodnik NHL. Zginął potrącony przez samochód.

Rebecca Cheptegei (22 lutego 1991 r. – 5 września 2024 r.) – ugandyjska biegaczka długodystansowa i prz.ełajowa, olimpijka z Paryża 2024. Została zamordowana przez partnera, który oblał ją beznzyną, a następnie podpalił.

George Baldock (9 marca 1993 r. – 9 października 2024 r.) – angielski piłkarz, występujący na pozycji obrońcy, reprezentant Grecji.